Αναπτυξιακά Ορόσημα  του  λόγου  και  της  ομιλίας

Ηλικία 0-6 μηνών

• Τρομάζει με ήχους/αναγνωρίζει οικίες  φωνές
• Εντοπίζει τον ήχο γυρνώντας το κεφάλι.
• Μιμείται ήχους.
• Χρησιμοποιεί ήχους ή χειρονομίες για να υποδείξει ανάγκες.
• Χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει διαφορετικές ανάγκες.
• Χαμογελάει όταν του μιλάνε.
• Χρησιμοποιεί τα φωνήματα π, μπ και μ
• Ποικίλλει σε ύψος και ένταση η φωνή του.

Ηλικία 7-12 μηνών

• Καταλαβαίνει το ναι και το όχι.
• Καταλαβαίνει και αποκρίνεται στο όνομά του.
• Ακούει και μιμείται περισσότερους ήχους.
• Αναγνωρίζει λέξεις που σχετίζονται με συνηθισμένα αντικείμενα (π.χ. μπάλα, παπούτσι).
• Μιμείται μερικούς ήχους όπως  φωνούλες  ζώων
• Ακούει όταν του μιλάς.
• Αρχίζει να μετατρέπει το μουρμούρισμα σε ακατάληπτη γλώσσα.
• Παράγει μία ή περισσότερες λέξεις.
• Χρησιμοποιεί ουσιαστικά.(μαμά ,μπαμπά ,γάλα)
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 1-3 λέξεων.
• Κατανοεί απλές εντολές. (δώσε μου..)

Ηλικία 13-18 μηνών

• Χρησιμοποιεί μη καταληπτή ομιλία (νεολογισμοί).
• Παραλείπει μερικά αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα.
• Ακολουθεί απλές εντολές.
• Αναγνωρίζει 1 με 3 μέρη του σώματος.
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο από 3 έως 20 ή περισσότερες λέξεις (κυρίως ουσιαστικά).
• Συνδυάζει χειρονομίες και λόγο.
• Ζητά επίμονα τα αντικείμενα που επιθυμεί.

Ηλικία 19-24 μηνών

• Χρησιμοποιεί λέξεις πιο συχνά από την μη καταληπτή ομιλία (νεολογισμούς).
• Κάνει ερωτήσεις  μπάλα  που ή  που  μπάλα)
• Αρχίζει να συνδυάζει ουσιαστικά και ρήματα. Κάνει απλές προτάσεις(  μαμά  γάλα, μπαμπά μπάλα)
• Χρησιμοποιεί κατάλληλο χρωματισμό στη φωνή για τις ερωτήσεις.
• Απαντά στην ερώτηση «τι είναι αυτό;». Ονομάζει αντικείμενα
• Διασκεδάζει ακούγοντας ιστορίες τραγουδάκια και  αρχίζει  να  συγκεντρώνεται  στις  εικόνες  ενός  βιβλίου
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο περίπου πενήντα λέξεων
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο περισσότερων λέξεων  απ’  ότι  το  εκφραστικό

Ηλικία 2-3 ετών

• Η ομιλία του  γίνεται  περισσότερο  κατανοητή σε  ένα  ποσοστό  50%.
• Εκφράζει την ανάγκη για τουαλέτα (πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά).
• Ζητάει αντικείμενα με τ’ όνομά τους.
• Δείχνει τις εικόνες σε βιβλίο ονομάζοντάς τις.
• Αναγνωρίζει διάφορα μέρη του σώματος.
• Ακολουθεί απλές εντολές και απαντά στις απλές ερωτήσεις.
• Απολαμβάνει να ακούει μικρές ιστορίες και τραγούδια
• Κάνει ερωτήσεις με 1 ή 2 λέξεις.
• Χρησιμοποιεί φράσεις 3-4 λέξεων με Υποκείμενο – Ρήμα – Αντικείμενο.
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 ως 250 ή περισσότερων λέξεων (ραγδαία ανάπτυξη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου).
• Αρχίζει να  χρησιμοποιεί  γραμματικούς  κανόνες  όπως  χρόνους άρθρα 
• κάνει ακόμη  αρκετά  γραμματικά  και  συντακτικά  λάθη.
• Καταλαβαίνει το «ένα» και τα «πολλά».
• Εκτελεί σύνθετες  εντολές

Ηλικία 3-4 ετών

• Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 2 και 3 μέρη.
• Ρωτάει και απαντάει σε απλές ρωτήσεις (ποιος, τι, πού, γιατί).
• Χρησιμοποιεί την ομιλία για να εκφράσει συναισθήματα.
• Χρησιμοποιεί 4 με 5 λέξεις στις προτάσεις.
• Αναγνωρίζει αντικείμενα με το όνομά τους.
• Έχει αίσθηση του παρελθόντος και του μέλλοντος.
• Ο λόγος είναι 80% καταληπτός.
• Η γραμματική βελτιώνεται αν και κάποια λάθη επιμένουν.
• Βάζει 2 γεγονότα σε χρονολογική σειρά.
• Συμμετέχει σε συζητήσεις.
• Μπορεί να  διηγηθεί  μια  μικρή  ιστορία
• Χρησιμοποιεί πληθυντικό, αντωνυμίες και ρήματα  αορίστου.

Ηλικία 4-5 ετών

• Μετράει ως το 10 μηχανικά.
• Χρησιμοποιεί γραμματικά σωστές προτάσεις.
• Χρησιμοποιεί προτάσεις 4 ως 8 λέξεων.
• Απαντά σε σύνθετες ερωτήσεις που αποτελούνται από 2 μέρη.
• Ρωτά για ορισμούς λέξεων
• Μειώνεται ο συνολικός αριθμός των επαναλήψεων
• Μειώνεται σημαντικά ο αριθμός των συνεχών ηχητικών παραλείψεων και των υποκατάστατων
• Ο λόγος του είναι συνήθως καταληπτός από τους ξένους.
• Μιλά σχετικά με εμπειρίες στο σχολείο, σε σπίτια φίλων, κλπ.
• Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια μεγάλη ιστορία.
• Δίνει προσοχή σε μια ιστορία και απαντά σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτή.

Ηλικία 5-6 ετών

• Αρθρώνει σωστά  τα  περισσότερα  φωνήματα
• Ονομάζει 6 βασικά χρώματα και 3 βασικά σχήματα.
• Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 3 μέρη.
• Έχει πλούσιο αντιληπτικό λεξιλόγιο
• Ονομάζει τα αντίθετα.
• Ονομάζει διαδοχικά ημέρες της εβδομάδας.
• Ανταλλάσσει πληροφορίες και κάνει ερωτήσεις.
• Χρησιμοποιεί προτάσεις με λεπτομέρειες.
• .Μπορεί να  αφηγηθεί  μια  ιστορία  με  λεπτομέρειες
• Τραγουδά ολόκληρα τραγούδια και απαγγέλλει παιδικά ποιηματάκια.
• Επικοινωνεί εύκολα με ενήλικες και άλλα παιδιά ηλικίας 6-7 ετών.
• Τοποθετεί κατά σειρά αριθμούς.
• Κατανοεί το «αριστερά» και το «δεξιά».
• Χρησιμοποιεί αυξανόμενα πιο σύνθετες περιγραφές.
• Απασχολείται με συζητήσεις.
• Κατανοεί τις περισσότερες έννοιες του χρόνου.
• Χρησιμοποιεί παρελθόντα και μέλλοντα χρόνο κατάλληλα.
• Χρησιμοποιεί συνδέσμους.
• Συμμετέχει σε  ομαδικές  δραστηριότητες